Seeds saving - Regrowing Vegetables from the kitchen

อีกหนึ่งกิจกรรมที่แม่บ้านเพลิดเพลินมากคือการปลูกผัก ปลูกไม้ เพื่อนสมัยเรียนมหา'ลัยบางคนอาจจะคุ้นเคยกับนิสัยนี้ พอเลิกคลาสปุ๊ป จะเห็นแม่บ้านขี่ scooter กลับบ้านไปรดน้ำผักที่บ้าน ไม่ค่อยได้เก็บเกี่ยวกินผักอะไรจริงจัง แต่มันมีความสุขจริงๆที่เห็นเม็ดที่โปรยไปค่อยงอก ค่อยโต

นิสัยนี้มันยังแอบอยู่ในตัว พอมาอยู่ต่างบ้านต่างเมือง ชีวิตที่นี่อยู่ในอพาร์ทเมนท์กันเป็นส่วนใหญ่ แต่มันโหยหาดิน อยากจับดิน ผักกระถางเลยเริ่มต้นขึ้น

ผักที่นี่ไม่เยอะเหมือนเมืองไทย ไม่มีผักสวนครัวรั้วกินได้ แล้วผักที่ใช้ทำอาหาร หลักๆก็วนอยู่ไม่กี่ชนิด
ระหว่างที่หาแหล่งเม็ดผัก และรอเม็ดผักส่งมาจากเมืองไทย  แม่บ้านใจร้อน ดูอินเทอเน็ตหาวิธีปลูกผักจากผักที่มีในครัว วิธีเก็บเมล็ด

ทุกอย่างคือการทดลอง ลองผิดลองถูก ไม่มีใครว่า แถมฝรั่งที่บ้านเหมือนจะไม่สนใจ แต่ก็ไปแอบถามเพื่อนให้ว่าจะหาซื้อเม็ดผักออร์แกนิคที่ไหน คงรู้ตัวว่าวันนึงตัวเองจะโดนถามเหมือนกัน :)

ผักหลายชนิด เอาไปทำอาหารแล้ว เก็บไว้บางส่วนให้มันงอกเพิ่ม

- แครอท หรือผักที่โตมาจากราก ก็น่าจะทำได้

เราซื้อที่หัวมันยังพอมีใบอยู่  แล้วเอาใบออกบางส่วนตอนเราซื้อ พ่อค้าดันหักใบทิ้ง ยังดีที่มีจุกเหลือ
พอแช่น้ำมันก็จะงอกมาใหม่ ต้นไม้มันจะดิ้นหาทางมีชีวิตรอดเต็มที่เหมือนกัน โถ แม่นักสู้
ตอนตัดแครอทเอาไปทำงานก็เหลือช่วงหัวซัก 1 นิ้ว เพราะรากจะงอกออกมาจากเส้นขวางบนตัวแครอท
พอมั่นใจว่าใบสูงพอ รากแข็งแรงพอ ค่อยย้ายลงดิน อยากรู้ว่าจะงอกไปอีกแค่ไหน

แครอทเริ่มงอกใบและราก หลังจากแช่น้ำไปได้ซัก 2 สัปดาห์

- หอม กระเทียม

แบ่งกลีบออกมา ปักดินเลยทีเดียวเชียว หัวหอมจะโตเป็นต้นหอม ตัดไปทำกับข้าวได้ ผักกลุ่มนี้ยังจัดอยู่ในกลุ่ม mysterious  เพราะบางทีก็อยากได้หัวหอม ไม่อยากได้ใบ :D แต่อ่านเจอตรงไหนก็บอกต้องปลูกจากเม็ดหรือ sets

แหล่งข้อมูลจาก http://wakeup-world.com/2012/10/15/16-foods-thatll-re-grow-from-kitchen-scraps/ บอกว่า หัวหอมให้ตัดจากรากขึ้นมาซักครึ่งนิ้ว เอาส่วนนั้นปักดิน และคลุมด้วยดินบางๆ คอยรดน้ำให้ชุ่ม มันจะงอกหัวใหม่ และไม่ต้องซื้อหอมอีกเลย เดี่ยวจะลองวิธีนี้ดู

ส่วนกระเทียม เวลาที่เลือกปลูกจากกลีบ ปักลงดินแล้ว เวลาที่มันเริ่มงอก ให้ตัด shoot นั้นให้สั้น เพราะกระเทียมจะรวบรวมพลังงานทั้งหมด ไปสร้างหัวกระเทียมในดินแทน 

- มะเขือเทศ

วิธีเก็บเมล็ดมะเขือเทศ น่าสนใจมาก คือพอผ่ามะเขือเทศแล้ว จะเห็นกระเปาะเมล็ดอยู่ 2 ข้าง ซ้าย-ขวา
ที่เปียกๆนั่นเลย  เอาทิชชู่เช็ดหน้าที่หนาหน่อยวางไว้ แล้วถูมะเขือเทศไปบนกระดาษ ทิชชู่เปียกชุ่ม แต่เมล็ดของมะเขือเทศติดมาด้วย หลังจากนั้นเอาทิชชู่ตากให้แห้ง แค่นี้เราก็จะได้เมล็ดมะเขือเทศเก็บไว้ปลูก จะปลูกเมื่อไหร่ ก็ฉีกทิชชู่มานิดนึง มีเมล็ดติดอยู่ซักหน่อย ใส่กระถางที่เตรียมดินไว้ วางทิชชู่ลงไป คลุมดินบางๆ หมั่นรดน้ำ ไม่นาน ต้นอ่อนจะงอกขึ้นมาเองค่ะ ทิชชู่จะคอยเก็บความชื้นให้เมล็ดด้วย

มะเขือเทศที่ถูบนทิชชู่ ตากแห้ง กลายเป็นแผ่นขุมทรัพย์ :)

ฉีกทิชชู่ลงดินไปหน่อย มะเขือเทศงอกครบถ้วน

เรากินแอ๊ปเปิ้ล ฟักทอง squash  paprika/ bell peppers อะไรๆก็จะคอยเก็บเมล็ดไว้ ล้าง ตากแห้ง 2-3 วัน แล้วจัดการเอาลงดิน งอกทุกทีนะคะ

ถั่วเหลือง ซื้อมาทำเต้าหู้ กับนมถั่วเหลือง ก็เก็บบางส่วน ปลูกซะหน่อย

แต่ประเด็นคือการใส่ใจ ช่วงเป็นต้นอ่อน จะเป็นช่วงต้องระวัง น้ำพอดี แดดพอดี เขาใช้พลังงานในการต้องโต ต้องแข็งแรง บ่อยครั้งที่เราลืมใส่ใจ ทำเสียสมดุลย์ ตายไปก็มี

ทุกวันนี้ กินอะไร เห็นเมล็ดข้างใน จะจินตนาการว่า มันสามารถกลายเป็นแหล่งอาหาร เป็นต้นได้ต่อไปอีกเยอะเลยนะเนี่ย ฝรั่งที่บ้านขำใหญ่ มันบ้าไปแล้ว

ถักป้ายชื่อให้หล่อนด้วย ปลูกเยอะเริ่มลืม

ที่น่าเสียดายคือ พืชผักสมัยนี้ ถูกดัดแปลงพันธุกรรม (GMO) ไปเยอะ
ข้อดี     เรามีผักกินทั้งปี ไม่สนฤดูกาล ในรสชาติที่ตลาดต้องการ
ข้อเสีย  เยอะ....ผักที่ผิดธรรมชาติ ชื่อก็บอก บางทีเอายีนส์ปลามาใส่บ้าง มันมีผลในระยะยาวที่เราเองต้องเผชิญกับผลของมันในอนาคต เราอยากปลูกแบบธรรมชาติ ไม่ใส่ปุ๋ยหรือสารเคมี ยาฆ่าแมลง ก็ยากหน่อย เพราะมันถูกทำให้อ่อนแอ ต้องการตัวช่วย
ใครกินผักออร์แกนิก ก็เก็บเมล็ดไว้นะคะ
Enjoy planting!

ใครอยากอ่านหนังสือเรื่องเกษตรธรรมชาติ วิถีธรรมชาติ

The One-Straw Revolution - Masanobu Fukuoka และมีอีกหลายเล่มจากฟูกูโอกะ

ภาคภาษาไทย

พี่โจนมีมูลนิธิพันพรรณ เก็บเมล็ดออร์แกนิค แจกด้วย ไม่ใช่แค่สอนสร้างบ้านดิน http://thai.punpunthailand.org/